Những ngày giáp hạt, đi chặt luồng thuê là cách cứu đói của không ít người dân miền núi Nghệ An
Những ngày đầu tháng 4, chạy theo con đường vành đai lòng hồ thủy điện Hủa Na (xã Đồng Văn, Quế Phong, Nghệ An) chúng tôi bắt gặp từng nhóm người bước ra từ những căn lều tạm ven đường. Mỗi người mang theo những chiếc dao mẹo (dao của đồng bào dân tộc, rất sắc) xăm xăm lên núi. Xung quanh những căn lều tạm là những bó luồng đã được chẻ thành từng thanh nhỏ, đều tăm tắp. “Đống nào được đánh dấu bằng sơn là chủ đã đến cân rồi đó. Cứ mỗi tạ luồng họ trả cho chúng tôi 100 nghìn đồng tiền công”, chị Vi Thị Sáu cho biết.
Đến mùa chặt luồng, cả gia đình lại cơm đùm cơm nắm lên đây "định cư"
Chị Sáu là một trong số hàng chục người dân bản Mờ, xã Châu Bính (Quỳ Châu, Nghệ An) lên bản Khủn Na (xã Đồng Văn, Quế Phong) này đi chặt luồng thuê. “Nhà có 2 sào ruộng, lúa mới cấy xong, việc không có, tiền không có, gạo thì hết, có người thuê chặt luồng là đi thôi. Ở nhà thì đói à?”, anh Vi Văn Tiến dắt lại cái dao cho chắc chắn nơi mạng sườn nói với lại phía sau rồi xăm xăm bước lên núi.
Mùa khai thác luồng bắt đầu từ tháng 9 năm này cho đến tháng 5 năm sau. Những rừng luồng bạt ngàn này là do bà con xã Đồng Văn trồng và bán lại cho các thương lái ở Quỳ Châu để làm chân hương hay sản xuất tăm. Họ bán nguyên cả cánh rừng, bởi vậy thương lái phải thuê người đi chặt. Sau khi luồng được khai thác, chặt thành khúc, rồi chẻ ra thành từng thanh cỡ 3-4cm bó lại thành từng bó thương lái đến cân rồi tính ra tiền công phải trả cho người chặt luồng. Cứ mỗi tạ luồng tươi người khai thác thuê sẽ được trả công 100 nghìn đồng.
“Họ trả tiền theo cân chứ không trả tiền theo diện tích khai thác mô. Ai may mắn chọn được rừng dễ khai thác thì còn đỡ, chứ gặp cánh rừng dốc, riêng cái khoản đưa luồng ra khỏi rừng rồi chuyển xuống chỗ tập kết cũng bở hơi tai rồi. Rồi những gốc luồng bị chặt như mũi dao nhọn hoắt, sơ sểnh một tý là nó “khoét” vào bàn chân, bắp chân. Cái anh gốc luồng ni sắc lắm, vết thương hở hoác máu chảy như xối”, anh Tiến cho biết thêm.
Một bữa cơm của thợ chặt luồng chỉ có mắm kho mặn và canh rau rừng
Thường thì đội khai thác luồng thường là anh em trong nhà đi chung với nhau. Để chuẩn bị cho chuyến “ngược núi”, có khi dài đến 2 tuần họ phải lỉnh kỉnh mang theo gạo, muối, cá khô, xoong nồi… Sáng, núi rừng mờ trong sương nên công việc của họ bắt đầu từ 9h sáng, sau khi đã ăn thật no. Ngày làm việc của họ kéo dài cho tới 3-4 giờ chiều.
Đưa được những cây luồng dài cả chục mét từ trên đỉnh núi xuống điểm tập kết, cánh phụ nữ sẽ bắc nồi nấu cơm, cánh đàn ông tranh thủ mặt trời chưa tắt để chặt luồng, chẻ luồng rồi bó thành từng bó đợi thương lái đến. Có những khi luồng chặt được ít quá, không bõ công cho xe vào chở nên thương lái bỏ luôn, chẳng thèm vào cân. Những lúc như thế, thợ chặt luồng chỉ biết ngậm ngùi nhìn công sức của mình thành ra công cốc.
Chứng kiến bữa cơm của thợ chặt luồng chúng tôi không khỏi xót xa. Bữa cơm có mấy con cá mắm kho mặn chát và một ít rau rừng. Thậm chí đến cái bát cũng không đủ. Bê cái vung xoong lên để và cơm, anh Vi Hiển thanh minh: “Hôm lên đây, đưa mỗi người một cái bát nhưng đi giữa đường vỡ mất rồi…”. Mệt mỏi sau một ngày làm việc quần quật nên chỉ một loáng nồi cơm đã hết veo.
“Đi cả tuần trên này thì con cái để ai trông?” chúng tôi hỏi. Chị Sáu cười: “Ai trông? Chúng nó tự trông nhau chứ. Trước khi đi chuẩn bị cho 3 đứa ở nhà mấy lon gạo với một ít thức ăn. Đứa lớn nấu cơm cho hai đứa nhỏ ăn rồi đưa nhau đi học. Không đi chặt luồng thì lấy mô ra tiền mà đong gạo, mà nộp tiền học cho con? Con nhà khó phải sớm biết lo thôi”.
Dọc con đường vào sâu trong vùng lòng hồ, thảng hoặc chúng tôi bắt gặp những bó luồng chất đống để khô bên vệ đường. Những ngày trèo núi chặt luồng của nhóm thợ nào đó đã không được mua. Nghĩa là ở đâu đó bát cơm mùa giáp hạt của người dân miền núi nghèo này sẽ vơi đi nhiều lắm.
Theo Dantri
