Tại buổi gặp mặt báo chí thông báo tình hình thực hiện 6 tháng đầu năm và dự kiến cả năm 2013, ông Nguyễn Văn Biên - Phó Tổng giám đốc Vinacomin cho biết,dự kiến 6 tháng đầu năm, doanh thu toàn tập đoàn đạt 47.620 nghìn tỷ đồng, bằng 45% kế hoạch năm.

Việc cân đối tài chính gặp nhiều khó khăn, 6 tháng lãi nhưng không đáng kể khiến thu nhập của người lao động giảm sút. "6 tháng đầu năm, tiền lương bình quân giảm 5% so với năm 2012, giảm 15% so với năm 2011", ông Biên nói.

Vinacomin cho biết gần 15.000 lao động sẽ thiếu việc làm.

Lãnh đạo tập đoàn đã chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến tình hình khó khăn, trong đó bao gồm giá than bán cho điện thấp hơn giá thành và thuế xuất khẩu than tăng cao.

Cụ thể, từ ngày 20/4/2013, giá than cho điện đã tăng lên bằng 85 - 87% giá thành, nhưng theo tập đoàn này, so với cân đối kế hoạch năm 2013 thì việc điều chỉnh này chậm 3 tháng 20 ngày, trong khi sản lượng than tiêu thụ cho điện những tháng đầu năm tăng cao nên Vinacomin phải bù hơn 1.800 tỷ đồng.

Trong khi đó, thuế xuất khẩu than của Việt Nam lại cao hơn nhiều nước khác, như của Indonesia và Australia chỉ là 0%, Trung Quốc là 10%, Mông Cổ là 7%..., còn Việt Nam mới đây lại tăng thuế từ 10% lên 13%. Với giá bán như hiện nay, việc tăng thuế sẽ khiến tập đoàn dự kiến cả năm chỉ xuất khẩu khoảng 9,5 - 10,5 triệu tấn, giảm 4-5 triệu tấn so với năm 2012.

Ngoài ra, đơn vị này cho biết thuế tài nguyên với than đã tăng từ 230 tỷ đồng lên 3.120 tỷ đồng năm 2012 (gấp 13,5 lần), ngành than hiện nay cũng phải chịu thêm thuế môi trường 20.000 đồng một tấn, phí môi trường địa phương thu tăng từ 6.000 lên 10.000 đồng một tấn.

Về hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào, trước đây, than xuất khẩu được hoàn thuế giá trị gia tăng nhưng từ năm 2009 lại không được hoàn thuế, khiến chi phí tăng khoảng 150.000 đồng mỗi tấn than xuất khẩu.

Các loại thuế và phí liên tục tăng làm cho tổng chi phí trong giá thành tăng. Điều này sẽ dẫn tới ngành than hết sức khó khăn, đơn vị dẫn đầu ngành cho hay.

Do đó, Vinacomin đề xuất thay vì áp dụng một mức thuế suất như hiện nay thì nên chia thành các mức tùy theo biến động của giá xuất khẩu. Cụ thể, với mỗi tấn than xuất khẩu, nếu giá dưới 75 USD thì áp thuế suất 10%, dưới 85 USD là 15% và khi trên 85 USD thì áp thuế 20%.

Liên quan tới 2 dự án bô xít tại Tây Nguyên do Vinacomin làm chủ đầu tư, đơn vị này cho hay, tổ hợp bô xít - Nhôm Lâm Đồng trong 5 tháng đầu năm đã sản xuất  được 67.133 tấn alumin và xuất khẩu lô hàng đầu tiên 15.000 tấn alumin cho đối tác Thụy Sĩ. Dự kiến đến cuối tháng 9/2013, nhà thầu sẽ bàn giao đưa nhà máy vào sản xuất.

Trong khi đó, dự án alumin Nhân Cơ - Đắk Nông đã hoàn thành 51% việc lắp đặt thiết bị, dự kiến hoàn thành đầu tư nhà máy và có sản phẩm vào giữa năm 2014.

Huyền Thư