Là một trong số ít những người dám nói thật, nói thẳng về nạn đạo nhạc, nạn thương mại hóa ca khúc, nhưng rốt cuộc, nhạc sĩ Trần Minh Phi đành rút lui vào im lặng, vì bị “bầm giập”, hoài nghi. Khá lâu rồi, anh mới đưa ra nhìn nhận về tình hình nhạc Việt hiện đại.
Các ca sĩ trẻ dùng hình ảnh sexy "che" giọng hát mỏng.
Anh có thể cho biết suy nghĩ của mình trước những lời nhận xét của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 về showbiz Việt và thị trường âm nhạc hiện nay?
Đó là những nhận xét trung thực và thẳng thắn cần phải có cho thị trường âm nhạc hiện có xu hướng tự ''đánh bóng'' lẫn nhau. Tôi tự hỏi tại sao mỗi lần sự thật được gọi đúng tên là lại nổi lên “sóng thần” và “bão táp” dư luận?
Nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 nhận xét so với quy chuẩn nghệ thuật tử tế của ngày xưa thì đâu có gì sai? Tôi cũng muốn bổ sung là, nếu lấy quy chuẩn đó thì tất cả ca sĩ ăn khách hiện tại đều chỉ xứng là ca sĩ nghiệp dư hoặc là thợ hát hết. Nếu như có ai đánh giá nhạc của Trần Minh Phi bây giờ mà đem ra thị trường showbiz đều đáng bỏ thùng rác thì tôi cũng đồng ý, không phiền trách.
Vì thực tế nó là như vậy. Mình phải tôn trọng sự thật. Vì mỗi thời mỗi khác nhau.
Cái đau đáu và ngán ngẩm lòng tôi là khi đọc thông tin nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 xin lỗi Đàm Vĩnh Hưng! Tại sao một điều phải lại đi xin lỗi một điều trái (?!). Phải chăng đó là một biểu tượng mới của xã hội đương đại? Mong là không phải.
Thị hiếu của đám đông bây giờ ra sao? Theo anh, có phải là do nuông chiều mà khó chữa? Hay vẫn có cách đưa ra những tác phẩm hay để chinh phục họ không quay lưng với âm nhạc đích thực?
Thị hiếu theo dân trí. Dân trí VN thấp thì thị hiếu thấp. Chữa là phải chữa từ gốc. Lấy giáo dục làm gốc. Mà giáo dục VN cũng chưa được tử tế, nên vấn đề càng rối!
Nhạc sĩ Trần Minh Phi
Từ đó nhìn rộng ra, thực trạng nền ca khúc VN hiện nay theo anh có đáng báo động không? Có đúng là thiếu vắng âm nhạc tử tế, người làm nhạc tử tế?
Vấn đề này tôi đã từng nói 10 năm về trước, có báo động đấy, nhưng ai nghe? Có nghe rồi cũng quên hoặc sổ toẹt vào nó thôi! Có nhiều người làm nhạc hoặc những giá trị âm nhạc thiếu tử tế hiện đang được xem như là “người hùng”. Hoặc định nghĩa “tử tế” đã lạc hậu, đã thay đổi (?!). Định nghĩa “người hùng” đã mang khái niệm khác (?!).
Còn người làm nhạc tử tế? Vẫn có đấy, họ tử tế, nhưng chưa đủ tài hoặc không có điều kiện, hoặc không đủ sức bon chen hay a dua theo đám đông thời thượng đầy quyền lực sát sinh!
Vậy theo anh, thị trường nhạc Việt sẽ đi về đâu?
Tôi không biết, nhưng chắc là không đi đến nơi nào đàng hoàng tử tế được nếu không thay đổi tư duy và nâng cao dân trí cũng như văn hóa ứng xử trong phê bình lý luận.
Nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 nhấn mạnh: “Hồi xưa, người nhạc sĩ viết ca khúc từ những cảm xúc thật của họ, họ viết ra để chia sẻ niềm vui, nỗi buồn cho mọi người chứ họ không viết nhạc để bán. Ca sĩ bây giờ đa số chỉ chú trọng ăn mặc, make-up cho đẹp…, nhưng ít chú trọng đến xúc cảm âm nhạc, không để tâm hồn vào bài hát”. Bằng kinh nghiệm của mình, anh có thể nói rõ hơn về thực chất chuyện mua bán ca khúc và vì sao ca sĩ có giọng, nhưng hát không hay hoặc mới nổi thì hát có hồn, càng về sau càng nhạt?
Mục đích nghệ thuật đã thay đổi. Khi xưa, nghệ thuật lấy sáng tạo, lấy cái đẹp nội giới làm cứu cánh và xem vật chất là phương tiện. Nay, nghệ thuật lấy đồng tiền làm mục tiêu, công việc sáng tác chỉ là phương tiện bắc cầu đến xa hoa, phù phiếm và dục vọng thì cái hồn còn nơi đâu mà ở?
Nghệ thuật bây giờ không phải là nghệ thuật của tâm hồn mà là nghệ thuật của dục vọng. Cho nên, đúng là một ca sĩ không cần làm rung động trái tim mà chỉ cần khơi gợi được nhục cảm cho người xem là thành công. Ta cũng không nên trách họ, họ là của đám đông, phải tuân thủ và chiều chuộng đám đông. Nếu đám đông thích xúc cảm tâm hồn thì ca sĩ là nghệ sĩ. Đám đông thích kích dục thì ca sĩ sẽ là những con rối sexy.
Anh từng nói, một nhạc sĩ chân chính khó sống được giữa thời buổi bây giờ, vì sao?
Như trên đã nói, anh là người của đám đông. Anh cãi lại đám đông có nghĩa là anh dọn đường cho mình về vườn thôi.
Trước đây, anh từng nói thật, cảnh báo về tình trạng đạo nhạc, sáng tác chụp giật, nhưng cuối cùng, người bị tố lại trở thành “anh hùng làng nhạc”. Có gì trái khoáy ở đây, theo anh?
Tôi nói điều này giống như lấy quá khứ ''đánh bóng'' lại mình. Tôi đã ẩn dật, chờ thời mà thời dường như chưa tới (hay không tới). Không có gì trái khoáy cả. Xã hội đã có thước đo, định chuẩn lẫn lộn vàng-thau thì anh hùng với tội đồ có khi thay đổi vị trí cho nhau là chuyện bình thường.
Còn những tác phẩm hay?
Vẫn có đấy, nhưng rất khó. Phải là một thiên tài hay nhân tài lớn xuất hiện thì may ra mới thay đổi được lịch sử. Biết đâu vài năm ba năm nữa sẽ có một Phạm Duy hay một Trịnh Công Sơn thứ hai xuất hiện?
Bên cạnh đó, vẫn còn những cái mới đang xuất hiện trên thị trường, liệu anh có quá bi quan hay không?
Những nhân tố mới, tử tế trong showbiz vẫn có, nhưng chỉ mới manh nha và còn đang loay hoay tìm hướng nghệ thuật đích thực. Sân chơi “Bài hát Việt” ra đời đã lâu thì có thể tạm đánh giá được nó: Đã giới thiệu được những người viết mới có căn bản vững vàng về kiến thức và tư duy sáng tác hiện đại (về đề tài, về hình tượng, về ngôn ngữ biểu đạt...), nhưng độ tinh tế về cảm xúc nội tâm cũng như tính biểu cảm vẫn chưa đủ độ chín. Điều này nói lên một điều: Nhân tài về sáng tác của mình còn thiếu và chưa đủ nội lực để tạo nên một “Bài hát Việt” có bản sắc riêng và sự chinh phục về tâm hồn người nghe.
Ngoài ra, cũng còn những nhân tố mới nữa, nhưng tôi chưa dám đưa ra nhận định hoặc hy vọng gì cả. Phải đợi chờ tháng năm thử thách thêm...
Cảm ơn nhạc sĩ!
Theo Minh Thi
Lao Động |
