Lịch sử cho thấy, mỗi khi tình hình thế giới có biến động thì vàng lại lên ngôi, đặc biệt là trong các cuộc chiến tranh và khủng hoảng kinh tế. Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu vừa qua, vàng một lần nữa trở thành phương tiện cất giữ an toàn của các nhà đầu tư.
Cho dù hiện nay, kinh tế đã thoát dần khỏi khủng hoảng nhưng những yếu tố gây bất an vẫn còn. Điều đó có thể giải thích cho nguyên nhân giá vàng thế giới trong ngày 22-9 tăng lên mức kỷ lục gần 1.300 USD/ounce. Đây là ngày tăng giá thứ 5 liên tiếp. Tính từ đầu năm tới nay, giá vàng đã tăng 36% và dự báo sẽ tiếp tục tăng thêm.
Theo giám đốc ban cố vấn về kim loại quý của Mỹ, ông Jeffrey Nichols, giá vàng thế giới sẽ còn tăng đến 1.500 USD/ounce vào dịp Giáng sinh năm nay. Một số nhà chuyên môn khác còn dự báo ở mức 1.600 USD/ounce.
Giá vàng tăng trong lúc nền kinh tế số một thế giới vẫn đang có tỷ lệ thất nghiệp cao (9,6%) và tình trạng nhập siêu tái diễn. Cùng lúc đó, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) công bố giữ nguyên lãi suất từ 0% đến 0,25% đồng thời cho biết sẽ có thêm nhiều gói kích thích kinh tế.
Nhà phân tích Jon Nadler thuộc Kitco cho rằng những động thái từ FED cho thấy khả năng Chính phủ Mỹ sẽ tung thêm USD vào thị trường để mua cổ phiếu. Chính phủ Mỹ muốn tiếp tục theo đuổi chính sách kích thích kinh tế, nhất là khi cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ đang tới gần mà chưa có thêm những dấu hiệu nào khả quan của nền kinh tế.
Trong mỗi lần giá USD giảm thì lập tức giá vàng tăng do các nhà đầu tư mua vàng vào bảo toàn vốn. Lần này, giá USD đã hạ thấp nhất trong vòng 6 tháng qua so với một số tiền tệ cơ bản của thế giới như yên Nhật, euro, bảng Anh…
Bên cạnh đó, tốc độ tăng trưởng của kinh tế Nhật Bản vẫn chưa có dấu hiệu khả quan. Nước này đã phải can thiệp làm giảm giá đồng yên. Một chuyên gia về ngân hàng tại Anh cho biết số người mua vàng nhiều nhất không phải để “lướt sóng” kiếm lãi mà là những nhà đầu tư lâu dài trong bối cảnh kinh tế thế giới vẫn như người bệnh mới dậy. Những nhà đầu tư e ngại tình trạng giảm phát hơn cả lạm phát.
Kim loại quý tăng giá có thể đem lại nhiều lợi nhuận cho các nhà đầu tư nhưng ở bình diện xã hội, có nhiều điều đáng lo. Ở nhiều nước giá vàng tăng là cái cớ để nhiều mặt hàng khác “ăn theo” tăng giá cho dù chẳng có mối liên hệ nào. Điều này đòi hỏi có những chính sách quản lý kinh tế chặt chẽ hơn.
Ở khía cạnh khác, giá vàng tăng đã đẩy nhiều công ty khai thác vàng vào vòng xoáy tìm những khu mỏ mới. Ngày càng nhiều công ty khai thác vàng đổ xô đến các vùng đất mới ở Mỹ Latinh, châu Phi và châu Á để tìm vàng. Hậu quả là hủy hoại môi trường. Những con sông tại Ghana bị ô nhiễm cyanide trầm trọng do hoạt động đãi vàng, nhiều khu vực ở Indonesia và Peru cũng ô nhiễm trầm trọng do khai thác vàng. Nhiều nhà đầu tư bắt đầu lưu tâm tới những công ty khai thác vàng, yêu cầu họ phải có trách nhiệm hơn với môi trường và cộng đồng dân cư.
Gần đây, các nhà quản lý tại New York đã yêu cầu Công ty Khai thác vàng Freeport McMoRan xem lại các chính sách của mình trước những cáo buộc hối lộ và hành xử thô bạo của các nhân viên tại Indonesia. Nhiều ý kiến cũng cho rằng Hội đồng vàng thế giới đã đến lúc cần có thêm những quy định chặt chẽ về khai thác vàng, tránh tình trạng chạy theo lợi nhuận dẫn đến nhiều hậu quả nguy hại khác.
KHÁNH MINH |
