PV: Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng đã dành thời gian trả lời phỏng vấn Báo Nghệ An. Thưa Bộ trưởng, năm 2011 là một năm đầy biến động với kinh tế thế giới.Khủng hoảng nợ công đã đẩy nhiều nước đến bờ vực phá sản, thậm chí đe dọa đẩy thế giới vào vòng xoáy của một cuộc suy thoái mới. Trong bối cảnh trên, Việt Nam đã và đang vượt qua thử thách khó khăn đó. Ngành Tài chính đã đóng góp như thế nào trong việc giúp nền kinh tế vượt qua những thử thách cam go trong năm 2011, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Có thể khẳng định đất nước ta đã trải qua một năm 2011 đầy giông bão và thử thách khi khó khăn và thách thức đều lớn hơn so với dự báo. Kinh tế thế giới diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nhân tố đe dọa sự ổn định và tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Giá lương thực thực phẩm, giá dầu thô và nguyên vật liệu trên thị trường quốc tế tăng cao; thị trường chứng khoán sụt giảm mạnh; khủng hoảng nợ công ở nhiều nước; tăng trưởng kinh tế thế giới chậm lại, lạm phát cao tại hầu hết các quốc gia... tác động tiêu cực vào nền kinh tế nước ta. Ở trong nước, sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn; nguy cơ mất ổn định kinh tế vĩ mô trở thành thách thức lớn... Trong bối cảnh đầy biến động nhưng dưới sự lãnh đạo của Ðảng, Nhà nước, sự điều hành quyết liệt, linh hoạt và đúng đắn của Chính phủ, cùng với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và toàn dân, nền kinh tế nước ta đã từng bước vượt qua khó khăn: Các cân đối lớn cơ bản được bảo đảm; sản xuất công nghiệp, xây dựng dần phục hồi và liên tục tăng; khu vực dịch vụ giữ được tốc độ tăng trưởng nhanh; Tăng trưởng GDP cả năm ước đạt khoảng 6%; Lạm phát cả năm ước khoảng 18%; Kim ngạch xuất khẩu ước tăng 31,6% (kế hoạch là 10%),... ; Tình hình chính trị, xã hội ổn định, công tác an sinh xã hội được quan tâm giải quyết, tỷ lệ hộ nghèo ước giảm 2%...
Đóng góp vào những thành công đó có vai trò quan trọng của ngành Tài chính. Chính sách tài chính – NSNN đã được thực hiện nghiêm túc, kịp thời dưới sự chỉ đạo của Ðảng và Chính phủ theo hướng chặt chẽ, hiệu quả nhằm thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội. Thu NSNN năm 2011 đạt kết quả tích cực, vượt 13,4% so với dự toán, tăng 20,6% so với thực hiện năm 2010; Bội chi NSNN ước thực hiện 4,9% GDP (giảm 0,4%GDP so với dự toán)... Ngành Tài chính đã quyết liệt cắt giảm đầu tư công, đẩy mạnhtiết kiệm chi thường xuyên, tăng cường bảo đảm an sinh xã hội; Cơ chế chính sách tài chính tập trung vào thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển, khuyến khích xuất khẩu, kiềm chế nhập siêu; Triển khai nhiều biện pháp đồng bộ, quyết liệt và phù hợp góp phần làm giảm dần tốc độ tăng giá; Tăng cường quản lý, giám sát tình hình tài chính của DNNN; đẩy mạnh đổi mới, sắp xếp DNNN; Công tác quản lý thị trường tài chính, dịch vụ tài chính chuyển biến tích cực... Kết quả thực hiện các nhiệm vụ tài chính - ngân sách năm 2011 đã cho thấy các cơ chế, chính sách trong lĩnh vực tài chính đã được ban hành đúng hướng và phù hợp với tinh thần của Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và Chính phủ. Việc tổ chức thực hiện triển khai những giải pháp này đã được Bộ Tài chính chỉ đạo thực hiện khẩn trương, quyết liệt và nghiêm túc. Nhờ đó, đã góp phần quan trọng trong việc ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo sự chủ động trong việc thực hiện các nhiệm vụ tài chính - ngân sách; đồng thời góp phần thực hiện kịp thời, đầy đủ các chính sách về an sinh xã hội, xóa đói, giảm nghèo, ổn định đời sống nhân dân. PV: Thưa Bộ trưởng, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của năm 2012 là thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Xin Bộ trưởng cho biết những nội dung cơ bản của tái cơ cấu lại đầu tư công và mục tiêu này ảnh hưởng đến các địa phương như thế nào?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Tái cơ cấu đầu tư công là một mục tiêu quan trọng nằm trong các mục tiêu tái cơ cấu của năm 2012. Đầu tư công bao gồm 4 nội dung: đầu tư từ NSNN, đầu tư từ nguồn trái phiếu Chính phủ, tín dụng đầu tư phát triển và đầu tư từ vốn của các doanh nghiệp nhà nước. Tái cơ cấu đầu tư trước hết là giảm tỷ trọng đầu tư công trong NSNN để ưu tiên tăng đầu tư cho con người, cải cách tiền lương, thực hiện các chính sách an sinh xã hội. Giảm tỷ trọng đầu tư công nhưng phải tăng cường huy động các nguồn lực khác của xã hội để đầu tư phát triển. Đồng thời nội hàm quan trọng nhất là làm sao phải nâng cao hiệu quả đầu tư xã hội, hiệu quả đầu tư công.
Như vậy với chủ trương tái cơ cấu lại đầu tư công có nghĩa là đầu tư công sẽ thấp nhiều so với nhu cầu thực tế, do đó đòi hỏi các địa phương phải quyết liệt rà soát, sắp xếp thứ tự ưu tiên, tái cơ cấu các dự án đầu tư theo hướng tập trung ưu tiên cho các dự án quan trọng, cấp bách trong các lĩnh vực hạ tầng thiết yếu, nông nghiệp, nông thôn, an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh; vốn đối ứng cho các dự án ODA; giảm, giãn các dự án chưa cấp bách để tập trung vốn cho các dự án quan trọng, cấp bách, có thể sớm hoàn thành đưa vào sử dụng và phát huy hiệu quả. Đối với các dự án đã đầu tư, nhưng qua rà soát không thuộc diện ưu tiên bố trí vốn thì dừng, giãn hoặc tái cơ cấu vốn, kêu gọi các nhà đầu tư khác tham gia để tiếp tục triển khai thực hiện. Đối với cho vay tín dụng ưu đãi, thực hiện soát xét theo hướng thu gọn các ngành nghề, lĩnh vực ưu tiên cho phù hợp với yêu cầu tái cấu trúc lại nền kinh tế.Tiếp tục cho vay tín dụng ưu đãi đối với người nghèo, học sinh sinh viên, hộ đồng bào dân tộc đặc biệt khó khăn... nhằm thực hiện các mục tiêu an sinh xã hội. Sở Tài chính và Sở Kế hoạch và Đầu tư phải tính toán chi tiết và phối hợp chặt chẽ để tham mưu cho Hội đồng nhân dân tỉnh và UBND tỉnh trong phân bổ và giải quyết các nguồn vốn. Các địa phương cần chủ động kêu gọi các nguồn lực khác để cùng đầu tư.
PV: Theo Bộ trưởng, Nghệ An cần làm gì để tăng thêm nguồn thu ngân sách đáp ứng cho chi đầu tư phát triển?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ:Thời gian qua, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và sự nỗ lực của chính quyền, nhân dân Nghệ An, kinh tế - xã hội của Tỉnh có bước phát triển vượt bậc, chuyển dịch cơ cấu với tốc độ nhanh theo hướng công nghiệp hiện đại, đời sống nhân dân đã được cải thiện. Bước vào năm 2011, trong bối cảnh kinh tế còn khó khăn, thách thức, kết quả triển khai thực hiện kế hoạch kinh tế - xã hội và NSNN trong năm 2011 của Tỉnh vẫn đạt kết quả cao, số thu ngân sách của Nghệ An đạt gần 7.000 tỷ đồng, đứng đầu khu vực Bắc Trung Bộ. Đây là thành tích rất ấn tượng. Tuy nhiên so với tiềm năng và lợi thế của địa phương thì số thu này còn khiêm tốn.
Để tăng thu ngân sách, Nghệ An cần tiếp tục quan tâm chỉ đạo nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế của Tỉnh và thực hiện thắng lợi nhiệm vụ, kế hoạch đã đề ra, đó là:Tập trung các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, giúp các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng, nhất là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tập trung vốn cho các doanh nghiệp, các dự án có tính khả thi. Cần chú trọng hơn nữa tới công tác quản lý thu NSNN trên địa bàn, giảm nợ đọng, chống thất thu thuế; Chủ động đánh giá, phân tích, dự báo những yếu tố ảnh hưởng đến nguồn thu NSNN, từ đó đề ra các biện pháp chống thất thu, khai thác nguồn thu; Đẩy mạnh các hoạt động thu ngân sách liên quan đến kinh doanh tài nguyên khoáng sản, bất động sản, đất đai…; Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát giá trên địa bàn; đẩy mạnh công tác xã hội hoá các lĩnh vực sự nghiệp công, thu hút nguồn lực xã hội tham gia phát triển dịch vụ công, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân dân. Tỉnh cũng cần đẩy mạnh hơn nữa việc xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại, tăng cường liên kết với các tỉnh Bắc Trung Bộ và các nước lân cận thuộc tiểu vùng sông Mê Công. Chú trọngphát triển giao thương, phát triển du lịch với Lào, Thái Lan.
PV: Để phát huy lợi thế và tiềm năng của tỉnh, theo Bộ trưởng, Nghệ An cần làm những gì?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Nghệ An là một tỉnh có nhiều tiềm năng để phát triển. Vị trí địa lý thuận lợi, đất đai rộng lớn, tài nguyên phong phú. Nghệ An có 4 cửa khẩu sang Lào, có cảng biển nước sâu, có sân bay Vinh. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật những năm gần đây được đầu tư đồng bộ, có các đô thị hiện đại, có thành phố Vinh là đô thị loại 1. Nghệ An giàu tài nguyên về rừng, về đá trắng, về gỗ, có khu dự trữ sinh quyển thế giới lớn nhất Đông Nam Á. Nghệ An có biển Cửa Lò và nhiều bãi biển khác... Hiện Nghệ An có 5 trường đại học, 8 trường cao đẳng, 32 chi nhánh ngân hàng, hàng chục bệnh viện… Có thể nói, xứ Nghệ có rất nhiều tiềm năng và lợi thế, và đặc biệt một tiềm năng quí nhất chính là con người.Con em xứ Nghệ nổi tiếng hiếu học và học giỏi. Tôi được biết trong năm 2011, Nghệ An đã đứng thứ hai trong cả nước về thành tích học tập. Điều quí nhất của người Nghệ An là trong khó khăn càng kiên cường, trong khó khăn lại càng nỗ lực vượt khó, việc khó lại càng làm được, càng có nhiều sáng kiến, cải tiến. Để phát huy được ngày càng mạnh mẽ mọi tiềm năng của quê hương, theo tôi Nghệ An cần phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, tăng cường xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại để thu hút được nhiều dự án lớn, hiệu quả, mang tính đột phá. Vừa qua, tôi cũng được biết là Nghệ An đang thu hút được nhiều dự án hiệu quả như: các nhà máy bia, nhà máy sữa TH, nhà máy thép Kobelco của Nhật Bản… Nghệ An đã đi vào công nghiệp nhẹ, công nghiệp công nghệ cao, chế biến. Tôi tin rằng trong tương lai Nghệ An còn có bước tiến nhanh nữa, xứng đáng với truyền thống và các tiềm năng thế mạnh của quê hương.
PV: Là một người con của xứ Nghệ, xin Bộ trưởng có thể có đôi lời nhắn nhủ với tuổi trẻ Nghệ An?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Không phải chỉ tôi tự hào về Nghệ An đâu mà cả nước nói, thế giới nói, sử sách nói Nghệ An là mảnh đất “ địa linh nhân kiệt”. Trong lịch sử đã có nhiều bậc tiền bối đã sinh thành lớn lên từ Nghệ An, đã làm rạng rỡ quê hương xứ Nghệ và rạng rỡ Việt Nam. Nổi bật nhất đó là Bác Hồ kính yêu. Người cha già của dân tộc Việt Nam luôn tin tưởng và chăm lo bồi dưỡng cho thế hệ trẻ. Tuổi trẻ Nghệ An là thế hệ tương lai của tỉnh nhà, với truyền thống hiếu học, học giỏi, cần cù chịu khó trong lao động và học tập, đặc biệt có ý chí vươn lên khắc phục khó khăn…Tuổi trẻ xứ Nghệ hiện nay đang có mặt ở khắp mọi miền đất nước, hăng hái lao động và học tập, xung kích đi đầu trong nhiều lĩnh vực. Đó là những tố chất rất đáng quý.
Với tất cả những phẩm chất tinh tuý ấy, thế hệ trẻ sẽ là những chủ nhân của đất nước, sẽ là nguồn động lực hàng đầu trong công cuộc xây dựng đất nước ta phát triển và giàu mạnh. Song, để đóng góp nhiều hơn cho đất nước, tuổi trẻ cũng cần chuẩn bị cho mình những hành trang cần thiết để tiến vào tương lai, đảm đương vai trò, sứ mệnh thiêng liêng của mình. Ngày xưa học giỏi để thoát nghèo, ngày nay phải nỗ lực học giỏi nữa để làm giàu, để thành người có ích, học để cống hiến xây dựng cho quê hương đất nước. Tuổi trẻ Nghệ An cần tận dụng hết những cơ hội để hoàn thiện mình, trở thành những người có ích nhất cho quê hương.
PV:Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng! Kính chúc Bộ trưởng và gia đình năm mới sức khỏe, thành công và hạnh phúc |