Về xã Nghi Thái (huyện Nghi Lộc) chúng tôi có mặt tại thôn Thái Cát và Thái Bình, đây là 2 đơn vị có số hộ dân nuôi tôm nhiều của xã. Gặp chúng tôi tại đầm tôm vừa xả nước để nuôi tiếp vụ mới, anh Lê Thanh Hải xóm Thái Cát cho biết "Chưa năm nào, tôm lại chết nhiều như năm nay, sau hơn 1 tháng thả xuống đầm, tôm chết hàng loạt, nổi trắng cả mặt nước”.

Điều đang nói là số tôm chết lần này rất lớn nhưng lại ở độ tuổi rất ngắn. Anh Hải cho biết thêm "Hàng năm đều có hiện tượng tôm bị chết, tuy nhiên số lượng ít và khi đó tôm đã lớn hơn nhiều”. Theo thông tin Trạm thú y huyện Nghi Lộc cho biết thì tôm bắt đầu chết từ cách đây hơn 1 tháng trên 3 xã Nghi Thái, Nghi Yên và Nghi Xá với hơn 100 đầm có diện tích gần 24 ha, làm thiệt hại 1.980 vạn con giống. Đứng nhìn đầm tôm hơn nửa hecta của mình, bác Phạm Thanh Lưu xóm Thái Bình ngán ngẩm, "Cũng như những năm trước, các hộ dân của chúng tôi đều lấy giống từ các công ty cung ứng tôm như CIPI, Việt Úc, Việt Mỹ. Vậy nhưng sau hơn 1 tháng thả xuống đầm tôm thì chết”. Không riêng gì huyện Nghi Lộc, các huyện như Quỳnh Lưu, xã Hưng Hòa (TP Vinh) người nuôi tôm cũng xẩy ra hiện tượng tương tự. Theo báo cáo của Chi cục thú y tỉnh Nghệ An, đến nay bệnh trên tôm He chân trắng đã xẩy ra tại 14 xã thuộc 3 huyện là Quỳnh Lưu, Nghi Lộc và TP Vinh với tổng diện tích là gần 180 ha/ 448 đầm, trong đó huyện Quỳnh Lưu có số diện tích đầm nuôi nhiều nhất với 273 đầm/ 118ha. Ông Trần Anh Tráng - xã An Hòa, huyện Quỳnh Lưu nhìn đầm tôm bị chết nhẩm tính: "Đợt này, gia đình thả gần 40 vạn con tôm giống nuôi ở 2 đầm, tiền tôm giống, tiền thức ăn cho 35 ngày nuôi rồi cộng thêm tiền cải tạo ao đầm... cũng thiệt hại khoảng 120 triệu đồng”.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, triệu chứng chính ở tôm bị bệnh là bỏ ăn, dạt bờ, chết đáy, nhiều đầm nuôi tôm còn có hiện tượng teo gan, sưng gan... Tôm thường chết sau khi thả được khoảng trên 20 ngày. Đây là số diện tích mà tôm giống được ương và có kiểm tra, kiểm dịch của các cơ quan chức năng. Tuy nhiên, nhiều đầm tôm tại xã Quỳnh Liên, Quỳnh Thuận (Quỳnh Lưu), Nghi Thái (Nghi Lộc), mới chỉ thả được 1-2 ngày đã có hiện tượng tôm chết. Số tôm này được người dân mua trực tiếp với đơn vị cung ứng giống rồi tiến hành thả thẳng mà không tổ chức ương gièo từ 2 ngày trở lên. Trước tình hình đó, Chi cục thú y đã chỉ đạo các trạm thú y các huyện, thành tiến hành lấy 116 mẫu tôm bị bệnh gửi Cơ quan Thú y vùng III xét nghiệm. Nguyên nhân chính gây chết là hội chứng hoại tử gan tụy. Tôm chết ở các huyện nêu trên là do con giống chất lượng kém và có hiện tượng lây lan từ tôm bệnh sang tôm khỏe, từ ao đầm có bệnh sang ao chưa bị bệnh. Lây lan không chỉ xảy ra ở tôm trong một nguồn giống của một công ty cung ứng, mà còn lây lan giữa tôm giống ở các nguồn cung ứng khác nhau trên cùng một địa bàn nuôi.

Theo ông Đặng Văn Minh - Phó Chi cục trưởng Chi cục thú y Nghệ An, "Căn cứ vào dấu hiệu bệnh lý và các kết quả xét nghiệm, bệnh gây chết tôm hàng loạt là do Hội chứng hoại tử gan tụy. Chi cục đã phối hợp với Cơ quan Thú y vùng III, các phòng nông nghiệp các huyện để có biện pháp phòng chống dịch. UBND tỉnh Nghệ An đã có quyết định cấp hơn 13 tấn hóa chất Chorine để dập dịch, ưu tiên cho các đầm tôm chưa qua 21 ngày”.