Quảng Ninh là một huyện thuộc tỉnh Quảng Bình.

Đơn vị hành chính

Đây là huyện thuần nông. Trước đây, lúc tỉnh Bình Trị Thiên được thành lập, huyện Quảng Ninh và huyện Lệ Thủy được sáp nhập thành huyện Lệ Ninh, năm 1990 tách ra thành hai huyện như trước. Huyện lỵ là thị trấn Quán Hàu.

Các xã:

Xã Võ Ninh (mà một phần là Võ Xá),
Xã Lương Ninh,
Xã Hải Ninh,
Xã Duy Ninh,
Xã Vĩnh Ninh,
Xã Hàm Ninh,
Xã Hiền Ninh,
Xã Xuân Ninh,
Xã An Ninh,
Xã Gia Ninh,
Xã Tân Ninh ,
Xã Vạn Ninh,
Xã Trường Xuân,
Xã Trường Sơn,
Thị trấn Quán Hàu ( được tách ra từ xã Lương Ninh và xã Vĩnh Ninh)

Địa lý

Phía Nam huyện giáp huyện Lệ Thủy, phía Bắc giáp thành phố Đồng Hới, phía Đông giáp biển Đông, phía Tây là dãy Trường Sơn, giáp biên giới Lào. Sông ngòi chính chảy qua huyện này chủ yếu là sông Long Đại, một chi lưu của sông Nhật Lệ (nhánh kia là sông Kiến Giang chảy qua huyện Lệ Thủy).

Tiềm năng kinh tế

Huyện Quảng Ninh có diện tích 1190,89 km², dân số hơn 90.000 người. Huyện có 25 km bờ biển và có 35 km đường biên giới với Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ^[1]. Trong "Bát danh hương" của Quảng Bình, Quảng Ninh có 4 làng đó là Văn La, Võ Xá, Cổ Hiền và Kim Nại.

Về cát, Quảng Bình nói chung và Quảng Ninh nói riêng, mà cụ thể là các xã dọc tuyến đường Quốc lộ 1A, ở phía Đông đều là những động cát trắng trải rộng hàng cây số trước khi đến biển. Khác biệt với những nơi khác, những động cát ở đây rất cao, có khi đến 20-30 mét và thường di chuyển sâu vào làng mạc, ruộng đồng, nhất là lúc có gió mùa đông bắc. Mùa mưa lũ, giữa các đồi cát thường xuất hiện những bàu nước trong vắt, sâu nhất cũng đến 3 mét. Một điểm rất lạ là, các bàu nước ở đây chỉ có nước vào mùa mưa lũ, mùa hè nắng nóng như thiêu như đốt, đều bị giới hạn xung quanh bởi các đòi cát cao, không thông với các sông suối hay ruông động, nhưng lại xuất hiện nhiều loài cá. Có ý kiến giải thích là do chim di cư đưa đến, có ý kiến cho rằng trứng cá sống được qua mùa nắng nóng, tuy nhiên chưa có sự kiểm chứng của khoa học.

Giao thông

Huyện Quảng Ninh có tuyến quốc lộ 1A chạy qua, cầu Quán Hàu bắc qua sông Nhật Lệ. Đường sắt Bắc-Nam chạy qua khu vực trung du của huyện. Trung tâm huyện nằm cách 12 km về phía nam của sân bay Đồng Hới.

Truyền thống-lịch sử

Trên địa phận Quảng Ninh cũng là chiến trường ác liệt trong giai đoạn Trịnh - Nguyễn phân tranh. Bằng chứng đó là Lũy Thầy do Đào Duy Từ chỉ huy xây dựng vẫn còn vết tích dọc bờ nam sông Kiến Giang đoạn chảy qua xã Hiền Ninh.

Quảng Ninh cũng là địa danh nổi tiếng có nhiều đầm lầy, cát trắng ven biển. Đầm lầy nhiều nhất là ở khu vực làng Võ Xá, nơi đây đầm lầy nổi tiếng với câu "Sợ nhất Lũy Thầy, sợ nhì đầm lầy Võ Xá". Thời chống Mỹ cứu nước khi quân và dân xã Võ Ninh bắn rơi máy bay, có phi công Mỹ đã rơi xuống đầm lầy tại đây và dễ dàng bị bắt sống. Trong thời bình, nhiều kẻ trộm nơi khác đến đây "hoạt động" khi bị nhân dân truy đuổi cũng đã sa vào "bẫy" đầm lầy.

Quảng Ninh cũng là nơi có những bến phà quan trọng trong tuyến vận chuyển Bắc - Nam thời chống Mỹ cứu nước như phà Quán Hàu, phà Long Đại, làng chiến đấu Quảng Xá... Đây là những điểm bắn phá ác liệt của Mỹ nhằm cắt đường tiếp tế của miền Bắc cho chiến trường miền Nam. Nhân dân nơi đây có truyền thống anh hùng với "xe chưa qua nhà không tiếc, đường chưa thông không tiếc máu xương"... Vết tích chiến tranh nơi đây vẫn còn nhiều, ngoài con người mang trên mình những thương tật, vẫn còn đó vô số hố bom, vẫn còn đó rất nhiều và rất nhiều mảnh bom, đầu đạn Mỹ còn sót lại, bị chôn sâu dưới các lòng đất, động cát, mà điển hình nhất là sau các trận gió mùa đông bắc thổi cát bay đi, nó lại lộ nguyên hình tiếp tục đe dọa mạng sống con người...