Thiệu Hóa là một huyện thuộc tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam. Huyện lỵ là thị trấn Vạn Hà.
Dân số
- Tổng dân số: 190.200 người (năm 1994).
- Mật độ dân số: 1.084 người/km² (năm 1994).
Hành chính
Thiệu Hóa gồm 1 thị trấn và 30 xã.
- Thị trấn Vạn Hà
- Xã Thiệu Ngọc
- Xã Thiệu Vũ
- Xã Thiệu Phúc
- Xã Thiệu Tiến
- Xã Thiệu Công
- Xã Thiệu Phú
- Xã Thiệu Long
- Xã Thiệu Giang
- Xã Thiệu Duy
- Xã Thiệu Nguyên
- Xã Thiệu Hợp
- Xã Thiệu Thịnh
- Xã Thiệu Quang
- Xã Thiệu Thành
- Xã Thiệu Toán
- Xã Thiệu Chính
- Xã Thiệu Hòa
- Xã Thiệu Minh
- Xã Thiệu Tâm
- Xã Thiệu Viên
- Xã Thiệu Lý
- Xã Thiệu Vận
- Xã Thiệu Trung
- Xã Thiệu Đô
- Xã Thiệu Châu
- Xã Thiệu Vân
- Xã Thiệu Giao
- Xã Thiệu Khánh
- Xã Thiệu Dương
- Xã Thiệu Tân
Lịch sử
Thiệu Hóa ngày nay được kiến tạo từ hai vùng đất thuộc huyện Quân Ninh và huyện Tư Phố trong quận Cửu Chân. Dấu tích thành Tư Phố - trị sở của quận và lỵ sở của huyện, điểm hội tụ, đầu mối giao thông thủy - bộ của cả khu vực hiện vẫn còn tại làng Giàng (Dương Xá - Thiệu Dương).
Sang thời Lý - Trần, các huyện trên đổi tên là Lương Giang và Cửu Chân. Đến thời Lê, các tên gọi Thụy Nguyên và Đông Sơn lần lượt được sử dụng.
Sở dĩ Quân Ninh được gọi là Lương Giang vì có sông Lương, tên gọi cũ của sông Chu. Đến thế kỷ XV, vào đầu thời Lê Thuận Thiên (năm 1428), do là nơi phát tích của nhà Lê nên triều đình đem đất này đặt làm Tây Kinh và đổi tên huyện là Thuỵ Ứng. Khi Lê Hồng Đức định bản đồ, đưa huyện lỵ vào phủ Thiệu Thiên, lấy lại tên cũ là Lương Giang. Đời Đoan Khánh đổi tên thành huyện Thuỵ Nguyên.
Thời Nguyễn, dưới triều Gia Long, huyện lỵ dời về Mật Vật. Dưới thời Minh Mệnh đóng ở Kiến Trung (nay thuộc xã Thiệu Hưng). Năm 1815, phủ Thiệu Thiên đổi tên thành phủ Thiệu Hóa.
Sau Cách mạng tháng Tám thành công, phủ Thiệu Hóa được đổi thành huyện Thiệu Hóa. Ngày 5-7-1977, Hội đồng Chính phủ đã ra Quyết định số 177/CP về việc giải thể huyện Thiệu Hóa. 15 xã nằm trong vùng tả ngạn sông Chu sáp nhập vào huyện Yên Định, lập ra huyện mới mang tên Thiệu Yên. 16 xã còn lại ở hữu ngạn sông Chu sáp nhập vào Đông Sơn, lập ra huyện Đông Thiệu (năm 1982 đổi theo tên cũ là Đông Sơn).
Ngày 18 tháng 11 năm 1996, huyện Thiệu Hóa được tái lập theo Nghị định số 72/CP của Chính phủ. Ngày 1 tháng 1 năm 1997, địa giới và tổ chức hành chính trở lại như Thiệu Hóa của 20 năm trước đây.
