Thường Tín là một huyện nằm phía nam của thành phố Hà Nội, Việt Nam. Nguyên là một huyện của tỉnh Hà Tây trước đây.
Diện tích và dân số
- Diện tích: 127,59 km2
- Dân số: 240.000 người
- Dân tộc: Đa số là người Kinh
Địa giới hành chính
Hành chính
Huyện Thường Tín có 01 thị trấn huyện lị và 28 xã:
Lãnh đạo huyện
- Bí Thư Huyện ủy - Chủ tịch HĐND huyện: Ông Tô Văn Cường
- Phó bí thư Thường trực Huyện uỷ: Ông Đỗ Hạnh
- Phó bí thư - Chủ tịch UBND huyện: Ông Uông Đức Ngọc
- Phó bí Thư Huyện uỷ: Ông Đặng Văn Bất
- Phó chủ tịch UBND huyện: Ông Nguyễn Huy Đức, Ông Lê Thanh Sơn, Bà Chu Thị Minh Huyền.
- Phó chủ tịch HĐND huyện: Ông Kiều Xuân Huy.
Địa lý
- Về đất đai đa phần diện tích đất đai là Đông Bằng được bồi đắp bởi hai 2 dòng sông chính là sông Hồng và sông Nhuệ.
Giao thông
Thường Tín có hệ thống đường giao thông thuận lợi với hai tuyến đường bộ chạy dọc huyện là quốc lộ 1A dài 17,2 km và đường cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ dài 17 km đến cầu Vạn Điểm đoạn giao cắt với đường 429 (73 cũ); chạy ngang huyện là tuyến đường tỉnh lộ 427 (đường 71 cũ) từ dốc Vân La (Hồng Vân)qua cầu vượt Khê Hồi đến TT Thường Tín sang phía tây huyện và tỉnh lộ 429 (73 cũ)từ Thị trấn Phú Minh (Phú Xuyên) qua gầm cầu vượt Vạn Điểm đến Ngã 3 Đỗ Xá giao với quốc lộ 1A cũ. Trên Huyện có tuyến đường sắt Bắc Nam chạy qua với 2 nhà ga là ga Thường Tín và ga Tía. Đường thủy có sông Hồng, với cảng Hồng Vân, cảng Vạn Điểm. Qua sông đi Tứ Dân, Khoái Châu, Phố Nối và Thành phố Hưng Yên.
Cơ cấu kinh tế
- Công nghiệp - xây dựng: 50%
- Thương mại dịch vụ: 30%
- Nông nghiệp: 20%
Hiện nay huyện có nhiều dự án đầu tư như:
- Khu công nghiệp bắc Thường Tín
- Khu công nghiệp Hà Bình Phương nằm ở khu vực các xã: Hà Hồi, Văn Bình và Liên Phương
- Khu công nghiệp Phụng Hiệp nằm ỏ vị trí xã Thắng Lợi, xã Dũng Tiến, xã Tô Hiệu, xã Nghiêm Xuyên
- Cụm công nghiệp Quất Động nằm trên Địa bàn xã Quất Động
Làng nghề
Thường Tín là huyện có nhiều làng nghề lâu đời với những sản phẩm nổi tiếng như:
Một số nghề mới phát triển mấy chục năm trở lại đây như:
- Xương sừng Thuỵ Ứng - xã Hoà Bình
- Bông len ở Trát Cầu - Tiền Phong
- Điêu khắc gỗ đá ở Nhân Hiền - Hiền Giang
- Mộc cao cấp ở Vạn Điểm.
- Nghề trông cây cảnh ở Hông Vân, Vân Tảo, Tự Nhiên, Thư Phú...
- Hiện nay đã có 43 làng được UBND thành phố Hà Nội công nhận là làng nghề.
Làng văn hóa
Huyện có 126 làng cổ, hiện thời được phân thành 169 thôn, cụm dân cư, tổ dân phố tại 28 xã và 1 thị trấn. Được thừa hưởng truyền thống lịch sử văn hóa đặc sắc của vùng ven đô. Trong các cuộc đấu tranh của dân tộc Việt Nam, vùng đất này có nhiều dấu ấn đi vào lịch sử.
Huyện đã có nhiều di chỉ khảo cổ học của thời ký đồ đá mới, thời kỳ văn hóa Đông Sơn. Tình cờ, trong quá trình sản xuất người dân xã Thắng Lợi đã tìm được những hiện vật gồm 21 rìu đá được chế tác khá tinh xảo trong một ngôi mộ bên dòng sông Kim Ngưu. Cách đó 3 km, họ đào được nhiều mộ thuyền tương tự như các hiện vật tại di chỉ xã Châu Can huyện Phú Xuyên chứa đựng các đồ tùy táng bằng đồng: mũ, lá chắn, giáo, tên... Tất cả đã được Bảo tàng tỉnh đưa về bảo quản và trưng bày.
Nhiều địa danh đã được sử sách ghi lại như Chương Dương Độ, diễn ra trận chiến 1285 của nhà Trần dẫn đến chiến thắng cuộc xâm lược Đại Việt lần thứ hai của nhà Nguyên. Hà Hồi nơi mở màn chiến thắng giặc Mãn Thanh của vua Quang Trung trên đường tiến đánh thành Thăng Long.
Huyện là vùng đất khoa bảng, trong danh sách ghi tên những người đỗ tiến sỹ qua các triều đại phong kiến, Thường Tín là huyện đứng ở tốp đầu về con số đăng khoa {gần 70 người}. Nhiều dòng họ, nhiều gia đình nối đời đỗ đạt, điển hình là họ Vũ làng Ba Lăng xã Dũng Tiến được coi là đất học với nhiều người học rộng tài cao. Họ Từ ở làng Khê Hồi xã Hà Hồi được gọi là "Họ Tiến sỹ" vì có đông người đỗ khoa bảng. Tiêu biểu là Gia đình Nguyễn Phi Khanh làng Nhị Khê, cả cha và con đều đỗ Thái Học Sinh năm 1400 (tương đương Tiến sỹ). Sau này Nguyễn Trãi với tài văn võ song toàn đã có công lớn trong việc giúp Lê Lợi đánh thắng nhà Minh. Sáu trăm năm sau ngày sinh Nguyễn Trãi được UNESCO đưa vào danh sách những nhân vật kiệt xuất nhất của lịch sử nhân loại là Danh nhân văn hoá thế giới.
Trong hệ thống các di tích cổ, toàn huyện có 385 điểm được Nhà nước Việt Nam xếp hạng gần 100 điểm, một số điểm được đề nghị xếp hạng đặc biệt như: Chùa Đậu thuộc xã Nguyễn Trãi, nơi lưu giữ di hài theo phương thức "Tượng táng" như cách gọi của GS-TS Nguyễn Lân Cường; chùa Mui xã Tô Hiệu, một cụm kiến trúc còn khá nguyên bản cuối thế kỷ 14; đền thờ Nguyễn Trãi ở làng Nhị Khê..Về di sản văn hóa phi vật thể, huyện còn lưu giữ nhiều tục ngữ, dân ca địa phương, các sinh hoạt lễ hội các tích trò cổ: kéo lửa nấu cơm thi Từ Vân xã Lê Lợi, các cuộc thi võ cổ truyền, hát trống quân...
Huyện đã triển khai Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá, thực thiện nếp sống văn minh trong nếp sống xã hội như cưới, tang, hội hè, và các lễ thức khác. Đã có 78% số hộ đạt Gia đình văn hoá, 58 làng đạt danh hiệu Làng văn hoá, 58 cơ quan, đơn vị doanh nghiệp văn hoá.
Di tích lịch sử
Thường Tín thực sự là một vùng quê tươi đẹp với những di tích lịch sử nổi tiếng là:
- Chùa Đại Minh (Thôn Duyên Trường, xã Duyên Thái)
- Đền Thờ Nguyễn Trãi ở xã Nhị Khê
- chùa Đậu ở xã Nguyễn Trãi
- Đình thờ Chử Đồng Tử - Tiên Dung (xã Tự Nhiên bên dòng sông Hồng
- Chùa Mui (xã Tô Hiệu)
- Đền Bộ Đầu (xã Thống Nhất)
- Đình Là (Xã Tân Minh)
- Lăng đá Quận Vân (xã Vân Tảo)
- Bến và Đền, chùa Chương Dương (xã Chương Dương)
- Khu đền Lộ, Xâm Dương, đình chùa đền, lăng Bồ Tát Ninh Xá (xã Ninh Sở)
- Đền, chùa, đình Vân Trai, Yên Phú (xã Văn Phú)
- Đình Đan Nhiễm (xã Khánh Hà)
- Đình Thượng Cung, Ngọc Động (xã Tiền Phong)
- Chùa Pháp Vân( Thôn Văn Giáp, xã Văn Bình)
- Đình Bình Vọng, Chùa Văn Hội (xã Văn Bình)
- Đình Vĩnh Lộc, Phú Mỹ (xã Thư Phú)
- Đình Tự Nhiên, Bãi Nổi sông Hồng nơi Chử Đồng Tử gặp Tiên Dung...
- Cụm di tích lịch sử văn hóa Đình-Chùa thôn Đống Chanh - xã Minh Cường
Giáo dục - Ytế
Huyện có:
- Phòng giáo dục huyện
- Trường Cao đẳng Sư phạm Hà Tây
- Trường Cao đẳng Truyền hình
- 6 trường THPT: Thường Tín; Nguyễn Trãi; Tô Hiệu; Vân Tảo; Lý Tử Tấn; Phùng Hưng
- 30 trường THCS
- 29 trường tiểu học
- Bệnh viện đa khoa Thường Tín
- Bệnh viện tâm thần Trung ương 1 - Hoà Bình
- Viện Giám định Pháp Y tâm thần Trung ương - Hòa Bình
Huyện hiện nay có các trung tâm y tế, trung tâm dân số và bệnh viện huyện Thường Tín hàng năm chữa trị cho hàng vạn người trong huyện cũng như các địa phương lân cận. Ngoài ra 100% các trung tâm y tế xã trong huyện đã có các bác sĩ khám chữa bệnh
Danh nhân
- Qua các triều đại phong kiến, Huyện có gần 70 người đỗ tiến sỹ, tiêu biểu là:
- Cha con Nguyễn Phi Khanh - Nguyễn Trãi.
- Lý Tử Tấn người làng Triều Đông, xã Tân Minh, cùng đỗ Thái học sinh và cùng tham gia chống giặc Minh dưới cờ Lê Lợi cùng Nguyễn Trãi
- Lê Công Hành (làng Quất Động) - là ông tổ nghề thêu ren...
- Dương Trực Nguyên đỗ tiến sý thời Lê sơ là phó suý hội Tâo Đàn của vua Lê Thánh Tông
- Lương Văn Can người (làng) xã Nhị Khê, nhà cách mạng Việt Nam, khởi xướng phong trào Đông Kinh nghĩa thục.
- Trần Lư, tiến sỹ triều Lê, ông tổ nghề sơn ta.
- Từ Trọng Đĩnh (1689) Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân, người xã Phương Quế huyện Thượng Phúc (nay thuộc xã Liên Phương huyện Thường Tín). Ông là em của Từ Bá Cơ, làm quan Giám sát Ngự sử
- Nguyễn Khánh, phó thủ tướng, quê xã Hà Hồi
- Phạm Khôi Nguyên, Bộ trưởng bộ Tài Nguyên Môi Trường, quê xã Ninh Sở.
|
