Phó Đô đốc Scott Swiff, Tư lệnh Hạm đội 7 Hoa Kỳ

Phó Đô đốc Swift đang có mặt ở Sydney để chỉ huy các cuộc tập trận song phương Mỹ - Australia có tên gọi “Lưỡi kiếm Talisman”.

Theo ông Swift, an ninh hàng hải đang ngày càng trở thành vấn đề quan trọng hơn ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Ông cũng kêu gọi thực hiện chính sách ngoại giao “có phương pháp và đầy hiểu biết” để giải quyết các vấn đề trong khu vực.

Qua diễn văn phát biểu tại Học viện Chính sách châu Á Lowy ở Sydney, ông Swiff cho hay, “sức mạnh kinh tế đang được chuyển đổi thành sức mạnh quân sự tại nhiều nơi trong khu vực. Điều này có thể gia tăng cám dỗ với việc ép buộc hoặc dùng vũ lực để giải quyết sự khác biệt giữa các quốc gia”.

Phát biểu của ông Swiff được cho là ám chỉ tình hình tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông – nơi các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đang bị các nước láng giềng Đông Nam Á phản đối gay gắt.

Bên cạnh đó, Tư lệnh Hạm đội 7 cũng cho biết, ông đánh giá cao vai trò của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) trong khu vực và hoan nghênh các cuộc thảo luận về việc mở rộng vai trò của tổ chức này ra ngoài các vấn đề kinh tế.

Ông Swiff cho hay, ông “rất quan tâm tới việc hình thành bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC)” vì sáng kiến này của ASEAN “có giá trị lớn lao”.

Trung Quốc rất miễn cưỡng đồng ý tham vấn chính thức với ASEAN về COC mà thay vào đó, họ muốn thương lượng tay đôi với từng nước liên quan. Truyền thông nhà nước Bắc Kinh từng nhiều lần tỏ rõ sự quan ngại, khó chịu về chiến lược xoay trục sang châu Á – Thái Bình Dương của Mỹ cũng như từng nhiều lần “nhắc nhở” Hoa Kỳ không nên đứng về bên nào trong tranh chấp biển đảo ở khu vực.

Đại tá Trung Quốc về hưu Yue Gang bình luận, phát biểu của Tư lệnh Hạm đội 7 Hoa Kỳ có vẻ như nhằm lôi léo các nước châu Á xích lại gần hơn nữa với Washington, chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực.

“Nó tương tự như việc lan truyền bá lý thuyết “mối đe dọa Trung Quốc”. Các quốc gia châu Á khác có thể thấy sự cần thiết phải hợp tác với Mỹ để kháng cự Trung Quốc”, ông Yue Gang nói.

Tuy nhiên, Hoa Kỳ luôn phủ nhận chiến lược xoay trục sang châu Á – Thái Bình Dương của mình là nhằm kiềm chế Trung Quốc. Tổng thống Mỹ Barack Obama luôn kêu gọi Trung Quốc giải quyết tranh chấp lãnh thổ một cách hòa bình. Mới đây, nhân cuộc Đối thoại chiến lược kinh tế Mỹ - Trung ở Washington, ông chủ Nhà Trắng cũng cảnh báo Bắc Kinh không nên sử dụng vũ lực hay đe dọa trong tranh chấp lãnh thổ với các nước láng giềng.

Bản thân Phó đô đốc Swiff cũng nhắc nhở rằng mối quan hệ quân sự giữa 2 nước là giao lưu bình đẳng và tin rằng, bất kể thông qua phương thức đối thoại hay là tập trận, đều sẽ tăng cường sự hiểu biết giữa hai nước Mỹ-Trung, kéo hai bên xích lại gần nhau và ngăn ngừa xung đột trên biển. Đồng thời, ông bác bỏ khả năng xảy ra chiến tranh lạnh giữa Trung Quốc bởi tình hình hiện nay rất khác so với quá khứ.

“Với Trung Quốc, chúng tôi có nhiều điểm chung hơn nhiều so với những điểm cạnh tranh”, cơ quan thông tấn ABC của Australia trích lời Tư lệnh Hạm đội 7.

Minh Châu (Theo Kyodo, ABC, CRI)