Thủ đô Manila của Philippines vừa phải trải qua một trong những trận lụt tồi tệ nhất trong lịch sử, với 1/2 thành phố bị ngập hoàn toàn, có nơi nước ngập đến ngang cổ.
Mỗi năm phải hứng chịu hàng chục cơn bão, hệ thống thoát nước cũ kĩ, dân số tăng nhanh, hệ thống hạ tầng yếu kém, tệ quan liêu, tham nhũng, phá rừng... là các nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng lụt lội của Manila. Tình trạng này dự báo sẽ còn tiếp tục diễn ra trong thời gian tới.
Manila nằm trên lưu vực sông giữa vịnh Manila Bay và Hồ Laguna về phía đông nam. Thành phố này được xây dựng trên nền những con kênh, rạch hàng thế kỉ trước đóng vai trò là mạch thoát nước đổ ra biển.
Thế nhưng, tuyến kênh nhỏ hẹp dài 40km đóng vai trò thoát nước cho thành phố, được xây dựng và hoàn thiện trong thời kì thực dân Tây Ban Nha đã bị lở, bị nước cuốn trôi gần hết. Những đoạn còn sót lại thì bị tắc do rác thải nên không có khả năng thoát úng.
Đa phần Manila, một thời được mệnh danh là “hòn ngọc phương đông”, đã bị bom đạn thời cuối Chiến tranh thế giới thứ hai tàn phá. Việc quy hoạch đô thị thiếu tầm nhìn, lạc hậu, cùng với thực trạng dân số tăng tới 10 lần lên 12 triệu như hiện nay, đã làm cho hệ thống thoát nước của Manila quá tải mỗi khi gặp phải các trận mưa lớn.
Hệ thống tiêu úng của Manila cũng quá tồi tàn, không đồng bộ, thiết kế không hợp lý. Trước đó, vào những năm 1970, các kĩ sư nước này đã đề xuất xây dựng một kênh dẫn nước chuyên thoát lũ vào mùa bão nối từ hồ Laguna tới vịnh Manila, nhưng dự án này cuối cùng đã không thực hiện được. Hồ Laguna giờ đây đã bị bồi lắng quá mức, hạn chế khả năng điều hòa mưa lũ. Nhiều khi nước từ hồ còn chảy ngược lại khu vực nội đô. Như vậy, rõ ràng Manila không có đường thoát nước mỗi khi xảy ra mưa bão.
Các cơn bão nhiệt đới ngày một khốc liệt hơn cũng làm cho nạn lụt lội trầm trọng hơn. Hàng năm, có khoảng 20 cơn bão quét qua Philippines, với sức tàn phá ngày càng khốc liệt. Ông Edna Juanillo, Giám đốc Trung tâm khí tượng Philippines cho biết, sức gió trong các cơn bão tăng theo thời gian, buộc trung tâm này phải tăng thêm 4 cấp cảnh báo bão với những cơn bão có tốc độ lên đến 185 km/giờ. Cơn bão khủng khiếp nhất tàn phá Manila được ghi nhận là bão Ketsana năm 2009, với lượng mưa liên tục trong gần một tháng, gây ra các điểm lụt lội với mức nước ngập dâng cao 7m. Tuần vừa rồi, cơn bão nhiệt đới gây mưa xối xả trong hơn 10 ngày cũng đã nhấn chìm một nửa thành phố Manila, làm ảnh hưởng tới hơn 1 triệu người, gây đình trệ sinh hoạt hàng ngày của người dân.
Thêm vào đó, nạn sách nhiễu, trì trệ trong công tác điều hành đã làm chậm tiến độ các dự án tiêu thoát nước. Đã có nhiều đề xuất được đưa ra nhằm nạo vét hồ Laguna, nhưng tất cả đều không thực hiện được. Chính quyền của cựu Tổng thống Gloria Macapagal Arroyo đã kí thông qua một dự án trị giá 430 triệu USD nhằm tăng cường khả năng thoát úng qua hồ này. Tuy nhiên, người kế nhiệm bà, ông Benigno Aquino III, đã cho dừng dự án, vì nghi ngờ có tham ô, sai phạm. Cơ cấu tổ chức chính quyền tại Manila cũng quá phức tạp. Siêu đô thị Manila được hợp thành từ 16 tiểu thành phố và một chính quyền đô thị, mỗi một đơn vị này lại có một hội đồng và thị trưởng riêng do dân bầu ra. Vì thế, để đi đến một quyết định thống nhất cho cả Manila là điều rất khó.
HT (ABC News) |
